I. HELAL VE HARAMIN ÖNEMİ
İnsan ve diğer mahlukat için Helal ve Haramın önemi.
Helal Belgelendirme aşağıda saydıklarımızın hepsi ile doğrudan ve dolaylı olarak ilgilidir.
Helal – Haram İnsan hakları ile birlikte tüm mahlukatın haklarını içermektedir.
Bunlar kısaca ; İslami kaynaklarda Aklı muhafaza – Dini muhafaza – Malı muhafaza – Nesli muhafaza- Nefsi
muhafaza diye özetlenmiştir.
Günümüzde ise ; Toplum – kamu – aile – kişilik – mülkiyet – inanç – eğitim – sağlık –hayvan – Çevre vs. olarak
sınıflandırılmaktadır.
Yukarıda saydıklarımız için ; Adil – Doğru – Dürüst – Hak – Hukuk üzere olmak için Emir ve Nehiyler (yasaklar)
İslami ve kanuni hükümlerle düzenlenmiştir.
Günümüzde HELAL kültürünün yeniden inşa edilmesinin önemi.
a. Helal-Haram genel olarak mahlukat, özelliklede İnsan hakları ilgili olduğundan özellikle insan Hakları
konusu ile ilgilenen STK’ların Helal-Haram konusuna önem vermeleri gerekmektedir.
b. Toplum olarak Helal-Harama inanıyoruz. Ancak ‘’ tüm yaratılmışların hakkını içerdiğini idrak
etmediğimizden olacak ki yeterince önemsemiyoruz, ihtimam göstermiyoruz.
c. Günümüzde toplumumuz ‘’ israf ve harcama ‘’ sarmalına girmiştir. İsraf Haramdır. Haram kazançlarımızı
yine haram olan İSRAF ederek harcıyoruz. Haram yoldan kazandıklarımız ile HELAL tüketim olmaz. Gerçek
ihtiyaçlar yerine ‘’reklamlarla ‘’ oluşturulan ve çoğu ‘’imaj ve gösteriş ‘’ için oluşturulan suni ihtiyaçları
karşılayabilmek için helal-haram demeden kazanmaya çalışıyoruz.
d. Birileri de bizim haram kazançlarımızı Haram-Helal demeden cebimizden alıyor. Yapılan haksızlıklar,
adaletsizlikler meşru olmayan yollarla, hile ve yanıltarak birinden diğerine geçmektedir. Ya bizim hakkımız
başkasına veya başkasının hakkı bize. Haksız ve adaletsiz düzenlerde bazıları sürekli olarak insanları hile ve
yanıltarak kazanmaktadır. Borsa – Faiz –Döviz oyunları ile cebimizdeki para başkalarına gidiyor.
e. Toplumda ‘’ itibar ‘’ ; harcama ve tüketim ile ölçülmeye başlandı. Tüketim grupları-Marka bağımlısı gruplar
oluşturuluyor. Grup üyeliğinin şartı ‘’ X marka kot pantolon giymek veya Z marka parfüm kullanmak. Belli
ürünleri-markaları tüketmeyenler gruba alınmıyorlar. Tabii bu bağımlılık zamanla ‘’uyuşturucu
bağımlılığına ‘’ dönüşüyor. AVM’ ler tüketimin MABEDİ oldu. Her türlü aşırılığın günahın işlendiği mekanlar
oldu.
f. Ayrıca bu konuyu çarpıtmaya başladık. Aile-komşuluk- ticaret vs. ilişkilerimizde tam olarak tarifi ve
kapsama alanı hakkında nefsimizin arzu ettiği şekilde yorumlarla kendimizi temize çıkarmaya çalışıyoruz.
Bu durum bizleri zaman içerisine; dini kavramları nefsimize ve aklımıza göre yorumlayıp, öylece amel
etmemize ‘’ Heva ve Heveslerimize göre din anlayışı’’ oluşturmaya yol açmaktadır.
g. Bunun bir ileri adımı ‘’ Allah’ın dinini anlamayan-dinlemeyen- uygulamayan kendi nefislerine tapan ve
şeytanın esiri ‘’ adı müslüman olan insanlar topluluğuna dönüşmemize yol açmaktadır.
Geçmiş dinlerin dejenere olması ve Allah cc. tarafından yürürlükten kaldırılmasının sebebi budur.
h. Dini her konuda olması gerektiği gibi, HELAL ve HARAM konusundan tam olarak ne anlamamız gerektiğini
KUR’AN-SÜNNET- SAHABE – TABİİN – SELEF VE GÜNÜMÜZ ULEMASININ İCMAI ile ilgili kaynaklarımıza sadık
kalarak tanımlamamız ve sınırlarını belirlememiz gerekmektedir.
i. Şu halde Dünyadaki sosyal düzenin bozulmaması, adaletin hakim olması, haksızlıklara son verilebilmesi
için tamamen mahlukatın hak ve hukukunu düzenleyen HELAL – HARAM için çalışmamız gerekmektedir.
j. Haram para ile ‘’ Helal Belgeli ‘’ ürünleri tüketseniz bile Helal olmayacağının anlatılması gereklidir.
II. SMIIC HELAL GIDA STANDARDI NEDİR ?
İslam Konferansı Teşkilatı tarafından ‘’ İslam Ülkeleri standartlar ve Metroloji Enstitüsü / SMIIC ‘’ 40 islam
ülkesinin katılımı ile 2010 yılında kuruldu. Katılım 80 ülkeyi geçmiş durumda.
SMIIC 2011 yılında 1. Standardı olan ‘’ Helal Gıda Standardını ‘’ yayınladı. İş bu Standartta yer alan İslami
kurallar, farklı İslam Ülkelerinde genel olarak kabul edilen, Mezheplerin ittifak ettiği konuları ve kuralları esas
almaktadır.
SMIIC 2012 yılında 2. standardı olan ‘’ Helal Belgelendirme yapanlar için kılavuzu ile 3. Standart olan ‘’
Akreditasyon kuruluşları için kılavuzu’’ yayınladı.
Ayrıca Güvenli olmayan gıdaların helal olmayacağına FETVA (karar) verildiğinden, gıda güvenliği ve
izlenebilirliği hakkındaki aşağıda yazılı bulunan ‘’Normatif standartların ‘’ bu Rehber için ön şart olarak
kullanılması önerilmektedir.
CODEX STAN 1, Ambalajlanmış gıdanın etiketlenmesi hakkında genel standart,
CAC/RCP 1, Gıda hijyeni temel prensipleri hakkında önerilen uluslararası standart,
CAC/RCP 58, Et ürünleri için hijyen standardı,
ISO 22000, Gıda güvenlik yönetim sistemleri–Gıda zincirinde yer alan tüm işletmelerde aranan şartlar,
ISO 22005, Besleme ve gıda zincirinde izlenebilirlik – Sistem tasarımı ve uygulanması hakkında genel
prensipler ve temel gereklilikler.
( SMIIC standartları şahsım tarafından tercüme ettirilerek, 300 sayfalık uygulama sistemi haline getirilmiştir.)
SMMIC standardı belirlenene kadar bazı İslam ülkeleri, kendi mezheplerine göre HELAL BELGESİ verdiler. Ancak
diğer İslam ülkeleri bu belgeleri her zaman kabul etmediler. Sadece ‘’ Besmele ile kesim ve domuz eti ‘’
konusunda kabul ettiler. Bu bakımdan SMIIC standardının oluşturulması ile İslam Ülkelerinin ortak uygulaması
başlamış oldu.
SMIIC mezheplerin farklı fetvalarının uygulanmasına da engel değildir. Bu bakımdan farklı İslam ülkelerindeki
farklı mezhep görüşleri ve istisnai detaylar nedeni ile uygulamalarda farklılıklar görülebilir. Bu nedenle bu
rehbere göre ‘’Helal Belgelendirmesi’’ yapıldığında Ülkenin İslam alimleri tarafından verilen fetvalar ve ülke
mevzuatı dikkate alınmalıdır.
Özellikle Türkiye ve diğer ülkelerde yaşayan Müslüman Türklerin ve zamanla diğer Müslümanların ‘’ Helal
Gıdalar ile beslenme problemi SMIIC Standartlarının uygulanması ile çözüleceği kesindir.
Ancak Standardın şartlarını uygulayabilmek için Helal Akreditasyon Kurumu kurulması gerekmektedir. Bu
gereklilik Gıda üretimlerinin, İslami hükümlere uygun olarak yapılmasını ve üretimin sürekliliğinin sağlanması
ve geriye doğru izlenebilirliğin sağlanması için önemlidir.
III. HELAL AKREDITASYON KURUMU KURULMASININ ÖNEMI.
Müslümanların en tabii hakkı olan ‘’ İnancına uygun yaşama hakkı ‘’ aynı zamanda İnsan haklarındandır.‘’ Helal
Gıda ile beslenme ‘’ bu hak kapsamında mütalaa edileceğinden Devlet tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.
Özellikle tarihteki Türk-İslam devletleri azınlık cemaatlerine bu hakkı tanımış olmasına rağmen Cumhuriyet
sonrası yönetimler ‘’ Laiklik ‘’ endişesi ile düzenleme yapmamıştır. Zamanla ‘’ Helal belgesi ‘’ olmayan
ürünlerin ‘’ Haram ‘’ olarak algılanabileceği yönünde gerekçeler oluşturmuşlardır.
Böylece zaman içerisinde, bürokrasi ve İş dünyasında taraf olanlar ve karşı olanların lobi çalışmaları
yapmalarına kadar varmıştır.
Ancak hiçbir gerekçe; İnsan Hakkı niteliğinde olan ‘’ Helal gıdalar ile beslenme hakkını ‘’ engellememelidir.
Bu durum Türkiye’de yaşayan Müslümanlarının şüphe ve tereddüt içerisinde beslenmelerine ve çözümü diğer
İslam Ülkelerinin kendi mezheplerine göre verdikleri Helal belgelerinde aramalarına, hatta domuz etinden emin
olmak için ‘’ Koşer ‘’ belgeli ürünleri tercih etmelerine yol açmıştır.
Nasıl ki her hangi bir ürün için ‘’ Üretim izin belgesi – TSE belgesi – Kalite belgesi vs.’’ veriliş mantığı ve dayanağı
ne ise helal belgesi için de aynıdır.
Batılı ülkeler ‘’ kendi oluşturdukları standartları ‘’ diğer ülkelere dikte ettirerek, sömürge düzenlerini devam
ettiriyorlar. Helal Belgelendirme akreditasyon sistemini kendi kontrollerinde yapılması için; Akreditasyon
kuruluşları aracılığı ile islam ülkelerin baskı yapıyorlar. İslam ülkelerinde bazı bürokratlarda maalesef buna
destek oluyorlar. Batılı sömürge düzeninin aşılması açısından son derece önemlidir.
TÜRKAK Hıristiyan Akreditasyon ve Belgelendirme kuruluşlarının dışlanması halinde A.B Akreditasyonlarının
iptal edileceği endişesi ile yıllardır bu konuda ciddi bir çalışma yapmamıştır. A.B Akreditasyon kuruluşları bu
konuda inisiyatif sahibi olmak için ciddi lobi çalışmaları yapmaktadır. Ayrıca Domuz çiftlikleri ile bu et ile üretim
yapanlar ve KOŞER belgelendirme kuruluşları pazar kaybetme endişesi ile bürokrasimizi etkilemektedir. (
maalesef ilgili kurum ve iş dünyasında yer alan FETÖ mensupları bu doğrultuda çalışmalar yaptılar ve halen
yapmaktadırlar.)
Bu kargaşa maalesef Müslümanların istismar edilmelerine neden olmakta ve gıda ambalajlarında ‘’ HELAL ‘’
ibaresinin rastgele kullanılmasına fırsat vermektedir.
Bürokrasimiz 2010 yılından itibaren bu konuda çalışmalara başlamış ve ‘’ İslam Konferansı Teşkilatı ‘’ ile
diyaloğa girmiştir.
IV. HELAL AKREDITASYON KURUMUNDA BULUNMASI GEREKEN ÖZELLIKLER
1. Helal Akreditasyon Kurumunun mevzuatı Standardın kurallarına uygun olmalıdır.
Özellikle bu uygunluk yönetimin bağımsız ve tarafsız olması açısından önemlidir.
2. Teşkilat Yapısı SMIIC-III standardına göre yapılmalıdır.( İslam Ülke Akreditasyon Kuruluşlarının teşkilat yapısı
örnek alınabilir.)
3. Yöneticilerin ehil ve layık olması.( SMIIC standartlarına tam olarak vakıf olması, İslami hassasiyetinin
bulunması, diğer uluslararası standartların bilgisine sahip olması, kuruculuk tecrübesine sahip olması vs.
gibi.)
4. Sadece konu ile İlgili olan kuruluşların temsilcisi ile ‘’ Yönetim ‘’ oluşturulması, ilgisiz kişi ve kuruluşlara
yönetimde yer verilmemesi önemlidir. ( Diyanet İşleri Başkanlığı – Tarım ve Hayvancılık – Sağlık ve Sanayi
Bakanlıkları temsilcileri yeterlidir.)
5. Diğer İslam Ülkelerinin faaliyet gösterebilmek amacına matuf olarak bu ülkelerin akreditasyon kuruluşları ile
işbirliği yapabilmeli ve diğer mezheplere göre uygulama esasları geliştirebilmelidir.
6. Belgelendirme hizmetlerinin sağlam bir zeminde yaygınlaştırılması için özellikle kar amacı gütmeyen, ticari
kaygılardan uzak olan STK ‘lar organize edilerek hizmetin yaygınlaştırılması sağlanmalıdır.
7. Meslek standardı oluşturularak, gerekli ’’Denetim elemanı ve helal üretim personeli ‘’
8. Konu ile ilgili olarak , Piyasa gözetim ve deneti yetkisi verilmelidir.
9. İş dünyası ile işbirliği yapabilmelidir.
10. Kuruluş amaçları arasında ; Helal-Haram konusunda bilinçlendirme mutlaka bulunmalıdır.
11. Helal Belgelendirme İslami bir konu olması ile birlikte daha önemlisi ; Helal üretimin sürekliliğinin ve geriye
doğru izlenebilirliğin sağlanmasıdır.
Türkiye’nin ‘’Helal Akreditasyon Kuruluşunu ‘’ en kısa sürede kurmasını temenni ediyor ve saygılar sunuyorum.
M.Vehbi Nazırlı
0.532.2458952